EEN NIEUWE MIJLPAAL – Visserijwet België
Mark Hoedemakers is een bevlogen visser en bestuurder! Met talloze vrijwillgers zijn er flinke wijzigingen in de Visserijwet doorgevoerd. Lees de blog en kijk wat er is veranderd voor jou!
Nachtvissen is een heel aparte beleving, en mag zelfs de stempel ‘avontuur’ opgeplakt krijgen. Je hoort ’s nachts totaal andere geluiden dan overdag, de omgeving is stil. Deze relatieve rust en stilte versterken het gevoel van ’s nachts een vis te vangen. Onder primitieve omstandigheden verblijven aan de waterkant wordt door karpervissers ook beschouwd als een ultieme openluchtactiviteit. Wat is er mooier dan in deze jachtige wereld ’s nachts achter je hengels te vertoeven in de hoop een zoetwaterkanjer te kunnen netten? In dit stuk neem ik jullie even mee terug naar een bepaalde periode in de tijd, meerbepaald van 2004 tot 2013: de weg tussen 2 mijlpalen voor karpervissers in Vlaanderen.
VBK voorzitter Mark Hoedemakers zet zich (uiteraard samen met vele andere vrijwilligers) in voor de rechten van de karpervisser.
Hoera! Een nieuwe visserijwetgeving in Vlaanderen
‘Bloed, Zweet en Tranen’ van André Hazes. ‘Patience’ van Guns ‘n’ Roses.
Als muziekliefhebber kan ik me nog wel meer dan een dozijn nummers voor de geest halen die perfect als ‘soundtrack’ hadden kunnen fungeren bij het tot stand komen van de nagelnieuwe Vlaamse visserijwetgeving. Maar, het is dan toch eindelijk zo ver! Met maar liefst 9 jaar op de teller sinds de laatste aanpassing van de voor ons, vissers, overbekende ‘Wet op Riviervisserij’ vloog op de eerste dag van februari 2013 de laatste kogel door de kerk. Een zwangerschapje van 9 maanden? Peanuts! 9 jaar: da’s pas labeur!!!
Terug in de tijd: 2004 – de eerste grote slag
In 2004 vond de voor karpervissers eerste grote kentering plaats. Door een aanpassing in het uitvoeringsbesluit van de Wet op Riviervisserij van 1954 was het voor het eerst mogelijk om legaal ’s nachts te vissen op 29 kanalen en rivieren in het Vlaamse land. Voorheen was het nachtvissen uit den boze tussen 2 uur na zonsondergang en 2 uur voor zonsopgang. Terwijl de nachtvisserij op de ene plaats oogluikend werd toegelaten door natuurinspecteurs, waande je op andere waters opgejaagd wild. Het vissen tijdens de nachtelijke uren werd en wordt in vele gevallen streng aangepakt en torenhoge boetes waren schering en inslag… Gelukkig kwam er in 2004 verandering in de kijk op de nachtvisserij door deze nieuwe bepalingen in de wet.
Als een voetbalploeg die voor het eerst op het Europees toneel overwintert, zo voelden VBK-bestuursleden zich. Na jarenlang sensibiliseren en lobbyen werd de nachtvisserij eindelijk als een volwaardig segment van de hengelsport aanzien. Gedaan met het – toegegeven best spannende en romantische – struikrover spelen langs de waterkant. Verdiende erkenning en een pak meer mogelijkheden voor de karpervisser aan onder andere het Albertkanaal, ’t Zeekanaal, het kanaal Gent – Oostende, de IJzer en het Kempisch Kanaal!
Van op onze lauweren rusten was er echter geen sprake na deze overwinning. Na het nagenieten werden de blikken opnieuw naar de toekomst gericht, de doelstellingen bijgesteld. Legale nachtvisserij op alle Vlaamse openbare waters: dat werd ons volgende doel.
Het dossier ‘Nachtvissen op alle openbare waters in Vlaanderen’ en de gouden samenwerking met VVHV
Sinds de Belgische Revolutie in 1830 prijkt de spreuk ‘Eendracht maakt macht’ op het Belgische wapenschild. Deze eendracht sloeg in 1830 op de vereniging van de negen provinciën. Dat dit meer is dan zomaar een holle leuze wordt doorheen de geschiedenis meermaals bewezen, dus een beetje intelligente visser doet er het zijne mee.
Zo sloot in 1996 het VBK vzw aan bij de Vlaamse Vereniging van Hengelsport Verbonden vzw, de door de overheid erkende hengelsportkoepel. Niet alleen een logische stap, ook een noodzakelijke. In een versnipperd hengelsportlandschap is het van groot belang om schouder aan schouder te staan bij het vrijwaren en uitbreiden van onze rechten en mogelijkheden. Ook al is de hengelsport een bij voorkeur individueel gebeuren, het is de morele plicht van clubs en federaties om zich te verenigen en op die manier samen te werken aan resultaat!
Na die eerste, belangrijke wijziging in 2004 zou het weer lang wachten worden op een volgend succes. Het VBK vzw stelde een dossier ‘nachtvissen op alle openbare waters in Vlaanderen’ op, in de hoop hiermee een belangrijk breekijzer te leveren voor een nieuwe aanpassing van de wettekst. Een uitbreiding van deze lijst ‘nachtviswateren’ brengt enerzijds een grote verruiming van de vismogelijkheden en anderzijds een spreiding van de hengeldruk met zich mee. Vissers houden van de natuur, en dit laatste is vaak ver te zoeken aan de monotone oevers van de kanalen en rivieren. De rust aan de oevers van onze Vlaamse plassen, vijvers en meren staat vaak in schril contrast met de scheepvaart en het autoverkeer die eigen zijn aan de rivieren en kanalen.
Ook de commerciële meerwaarde voor zowel hengelsportwinkeliers als het visserijfonds valt niet te onderschatten. Hengelsporters die momenteel enkel op private waters hun heil zoeken omwille van de mogelijkheid om onbeperkt tijdens de nachtelijke uren te vissen, zullen nu ook hun favoriete bezigheid kunnen beoefenen op de openbare waters. Er zullen veel mensen kiezen voor de aanschaf van een openbare visvergunning in plaats zich een (vaak) dure jaarvergunning voor een privaat water. Meer inkomsten uit de verkoop van visvergunningen zal een logisch gevolg zijn! Iets wat trouwens ook duidelijk blijkt uit statistieken van de voorbije 3 decennia.
Bovendien zijn vissers fel begaan met het welzijn van fauna en flora. Een beetje sportvisser grijpt in wanneer hij wantoestanden vaststelt. De hengelaar kan hierbij een belangrijke sociale en maatschappelijke rol spelen.
Het zal niemand verbazen als ik stel dat de weg lang was, soms moeilijk en frustrerend. Maar, zoals elke karpervisser weet: ‘moeilijk gaat ook!’ Bij sommige VVHV- en VBK-bestuurders werden langzaamaan haren grijzer en buikvet hardnekkiger. Berusting kwam er echter nooit! Na het opdoeken van de Vlaamse Hoge Raad voor Riviervisserij, enkele jaren geleden, werd er gelukkig al snel een nieuw orgaan boven het doopvont gehouden: het Overleg Orgaan Openbare Visserij. Naast o.a. dr. Marc Coussement, voorzitter van VVHV vzw, nam ook onze eigen Patrick Bauwens plaats aan de tafel. Ruim 2 jaar vergaderen bracht uiteindelijk het licht aan het einde van de tunnel: in de loop van 2012 was de nieuwe visserijwetgeving zo goed als rond. Na o.a. inspectie van juridische diensten, goedkeuringen van de Raad van State en het Vlaams Parlement kwam op 1 februari 2013 het verlossend bericht. Het uitvoeringsbesluit van de Wet op Riviervisserij zal binnenkort verschijnen in het Belgisch Staatsblad, waarna ze definitief in voege kan gaan!
De nieuwe Wet op Riviervisserij
Op 1 februari 2013 keurde de Vlaamse Regering het nieuwe visserijbesluit goed. Het besluit moet eerst nog in het Belgisch Staatsblad verschijnen voordat het effectief in werking treedt (10 dagen na publicatie). Vermoedelijk zullen we tegen 1 maart onder de nieuwe wetgeving kunnen vissen.
Belangrijkste verandering in het nieuwe Besluit is de opdeling van de openbare wateren in twee groepen.
Groep 1 zijn de waterwegen (bevaarbare waterlopen en kanalen) en de kunstmatige visplassen (afgesloten viswateren) die opgesomd worden in de Positief lijst.
Groep 2 zijn alle onbevaarbare waterlopen, de waardevolle visplassen en waterwegen of delen daarvan die opgesomd worden in bijlage 3 van het Besluit.
Voor merendeel der hengelaars die vissen op de openbare wateren is kennis van de Positief lijst van belang. In deze wateren van groep 1 is er geen gesloten tijd meer (wel erugzetplicht van 16 april tot en met 31 mei) en is nachtvisserij mogelijk.
In de wateren van groep 2 is er een gesloten tijd voor snoek en snoekbaars (van 1 maart tot en met 31 mei), een algemene gesloten tijd voor alle andere vissoorten (van 16 april tot en met 31 mei) en is er nooit nachtvisserij toegelaten. Voor het vliegvissen zijn er uitzonderingen.
Tweede belangrijke wijziging is de meeneembeperking van maximaal 5 vissen groter dan 15 cm (tenzij hogere minimummaat), waarvan maximaal 3 maatse snoekbaarzen. De snoek wordt terug volledig beschermd (terugzetplicht).
Er zijn ook slechts twee minimummaten meer; 30 cm (beekforel, zeelt, paling, karper, sneep) en 45 cm (barbeel, snoekbaars), de maximummaat van karper (60 cm) blijft!
Een hengelaar mag maximaal 20 aasvisjes, levend of dood, bezitten of vervoeren, als hun lengte niet meer dan 15 cm bedraagt, maar hier legt de wet van 1954 beperking op (enkel levend vervoer karperachtigen).
Na 25 jaar komt er eindelijk een wettelijke regeling voor de wedstrijdvisserij, die volledig aansluit bij onze huidige werking. Erkende wedstrijden kunnen nu ook georganiseerd worden in de periode 16 april tot en met 31 mei in de wateren van groep 1, maar men mag nooit snoek, snoekbaars en beschermde soorten houden in het leefnet tijdens wedstrijden.
De andere bepalingen blijven min of meer van kracht, hoewel meestal vereenvoudigd en duidelijker omschreven.
Karperpraat
Bovenstaand stuk omvat een opsomming van alle belangrijke veranderingen. Voor karpervissers is natuurlijk vooral de opheffing van de gesloten tijd en de legalisering van de nachtvisserij interessant.
Op flink wat afgesloten waters of waters in open verbinding met een rivier of kanaal zal het nachtvissen volgens de gewestelijke wetgeving toegestaan zijn, en ook de gesloten tijd wordt hier afgeschaft. Er is echter nog niet overal groen licht wat de nachtvisserij betreft. In het verleden zijn er door tal van stads- en gemeentebesturen middels politiereglementen beperkingen voor hengelsport opgelegd, vaak ter bekrachtiging van de gewestelijke regelgeving of om deze te verstrengen (om handhaving te vergemakkelijken). Ook op tal van provinciale of stedelijke domeinen (Land van Ghow, Paalse Plas, Puyenbroek, …) zijn er zogenaamde domeinreglementen van kracht. Het is niet zo dat deze plaatselijke reglementen zomaar worden opgeheven door aanpassing van de gewestelijke wetgeving.
De afgesloten waters waar er momenteel een politie- of domeinreglement van kracht is, daar zullen we als VBK vzw ter plekke met lokale besturen moeten gaan praten. Voor de Paalse Plas ben ik zo bijvoorbeeld al meer dan een jaar bezig en ook voor bijvoorbeeld de Gavers in Harelbeke (Land van Ghow) zijn er reeds afspraken gemaakt voor een nieuw overleg.
Een kort overzichtje: (nachtvissen volgens Vlaams Gewest toegestaan en gesloten tijd opgeheven)
Achter het water staat met ‘PR’ politiereglement aangeduid, of met ‘DR’ domeinreglement. Deze twee maken dat nog niet alles in kannen en kruiken is, maar dat er voldoende draagvlak is om verder te onderhandelen met lokale overheden. Het is belangrijk om weten dat zolang deze politie- of domeinreglementen nog van kracht zijn, het nachtvissen nog steeds verboden is. Wel kan er het hele jaar door gevist worden. Bezin dus eer je begint en informeer je voldoende!
Antwerpen
Breeven (Bornem) (PR)
Den Aerd (Minderhout)
Galgenweel (Antwerpen)
Burchts Weel (Antwerpen)
Hazewinkel (Heindonk) (DR)
De Bocht (Heindonk) (PR)
Muisbroek (Ekeren)
Spildoornvijver (Mechelen)
Fort van Walem
Schranshoeve (Vorselaar) (PR)
Rivierenhof (Deurne) (DR)
Limburg
Grindplas Heerenlaak (Aldeneik) (PR)
Grindplas Meynekomplas (Aldeneik) (PR)
Grindplas Daler Oe (Kessenich) (PR)
Grindplas Vissenakker (Kessenich) (PR)
Grindplas Boterakker (Kessenich) (PR)
Paalse Plas (PR)
Oud Kanaal te Neeroeteren
Oost-Vlaanderen
Blaarmeersen (Gent) (PR)
Watersportbaan (Gent)
E3- zandwinningsput (Oostakker) (PR)
De Gavers (Geraadsbergen) (DR)
Boerenkreek (St-Laureins) (PR)
Vlaams-Brabant
Grote Vijver van Zevenbronnen
Visvijver van Weerde
West-Vlaanderen
De Gavers (Harelbeke) (PR)
Waggelwater (Brugge)
Oude Leie-arm Sisput (St.Eloois-vijver)
Verder is ook de lijst met waterwegen (rivier of kanaal) aangevuld. Op alle waterlopen in onderstaande lijst mag je het hele jaar door zowel overdag als ’s nachts vissen.
Lijst Waterwegen (van Kust naar Maas)
Kanaal Brugge-Zeebrugge (Boudewijnkanaal)
Kanaal Gent-Oostende
Haven van Oostende
Kanaal Plassendale-Nieuwpoort
Kanaal Nieuwpoort-Duinkerke
Bergenvaart of kanaal van Veurne naar Sint-Winoxbergen
Lokanaal
IJzer
Verbindingskanaal
Kanaal Ieper-IJzer
Kanaal Brugge-Sluis (Damse Vaart)
Kanaal Roeselare-Leie
Spierekanaal
Kanaal Bossuit-Kortrijk
Leie
Toeristische Leie (Arm van Drongen)
Afleidingskanaal der Leie (Schipdonkkanaal)
Kanaal van Eeklo
Kanaal van Gent naar Terneuzen
Haven van Gent
Leopoldskanaal
Het Verbindingskanaal van Gent
Ringvaart om Gent
Doortocht Gent
In de doortocht Gent heeft de Boven-Schelde volgende vertakkingen:
De Muinkschelde
De Ketelvaart
De Neerschelde
De Reep
De Visserijvaart
De Oostelijke afleiding van de Bovenschelde (Franse Vaart/ Afleiding van het Strop)
De Pauwvertakking
Boven-Schelde
Zeeschelde
Haven van Antwerpen: Dokken Linker en Rechteroever (zie toegankelijkheidsregeling)
Schelde-Rijnverbinding
Moervaart
Durme
Dender
Zeekanaal Brussel-Rupel (Brussel-Schelde; Willebroekse vaart)
Kanaal Brussel-Charleroi
Rupel
Netekanaal
Beneden-Nete
Boven-Dijle
Dijle doortocht in de stad Mechelen
Beneden-Dijle
Kanaal Leuven-Dijle (Leuvense Vaart)
Albertkanaal
Kanaal van Dessel over Turnhout naar Schoten
Kanaal van Bocholt naar Herentals
Kanaal van Dessel naar Kwaadmechelen
Kanaal van Beverlo
Zuidwillemsvaart
Kanaal van Briegden naar Neerharen
Gemeenschappelijke Maas (Grensmaas)
In onderstaand filmpje volgt een toelichting door bevoegd minister Joke Schauvliege en dr. Marc Coussement, voorzitter van VVHV vzw.
Klik op de afbeelding om naar het filmpje te gaan.
