Oasis en de vrije val – Mark Hoedemakers

Leven en dood kan dicht bij elkaar liggen. Zowel bij de mens als in de natuur. De sterfte op Oasis komt hard aan bij de VBK-ers maar Mark pleit voor een rustige, maar gedegen aanpak…

Belgisch kwakkelweer

In de late voormiddag van 8 juli bestijg ik de zoldertrap. Op zoek naar ’n oude cd: Mellon Collie and the Infinite Sadness van The Smashing Pumpkins. Ik heb al sinds het ontwaken het idee dat deze plaat perfect past bij een dag als deze. Een zomerse dinsdag waarop het regent dat het giet, in een week die bol staat van extremen. De blijdschap om Robby’s vangst van Black Spot, enkele uurtjes eerder, vormt een korte opflakkering naast een sluimerend gevoel van onmacht. De vader van m’n schoonzus overleed zondagochtend plots aan de gevolgen van een hartstilstand. Een man van slechts 54 jaar hoort niet te sterven, die hoort hoogstens voorbij halverwege te zijn.

Mark-Hoedemakers-oasis-1

Robby met Black Spot, lastige klant en hoog op mijn lijstje!

Er is niets dat zo veraf staat van het leven als de dood. En toch zijn die twee uitersten onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ik heb wel ‘ns gehoord dat de enige manier om nooit te moeten sterven, simpelweg niet geboren worden is. Een lugubere, maar doodeerlijke gedachte.

Oasis en de vrije val

Ook op Oasis, het VBK-water in Nederename, heeft Magere Hein opnieuw flink huis gehouden. Wat tot voor kort een schatkamer aan grote vissen was, is heden ten dage nog enkel een schatkamer aan mooie vissen. Zowat de hele top van de piramide heeft, naast een aantal andere karpers, het tijdelijke voor het eeuwige geruild. Wat was, is niet meer. Er rest ons enkel nog de toekomst, wat die ook mag inhouden.

Mark-Hoedemakers-oasis-2

De weken dat het aantal dode vissen een piek bereikte (er zijn de afgelopen maanden een vijftiental karpers gestorven), klonk de roep om nieuwe uitzettingen luider dan anders. Een uit vissersoogpunt bekeken een normale reactie. Wie ziet er graag een populatie teloorgaan of decimeren? Schakel je echter de emotie even uit en tracht je de zaken door een objectievere bril te bekijken, dan moet je wellicht toch even op de rem gaan staan.

Het trieste heengaan van Ron, een karper die menig vissershart ooit sneller deed slaan.

Het trieste heengaan van Ron, een karper die menig vissershart ooit sneller deed slaan.

Visstandbeheer is meer dan actie-reactie. De situatie op Oasis is niet normaal te noemen en is volgens mijn bescheiden mening een optelsom van factoren. Als we nu als lokaal bestuur Oasis en bestuur VBK beslissen om halsoverkop karpers te gaan uitzetten, zonder een degelijke kennis van zoveel mogelijk feiten, kunnen we net zo goed een rode neus opzetten. Over visstandbeheer lopen ook de meningen sterk uiteen, al dan niet gefundeerd. Opvallend was de opkomst op zowel de meeting van De KSN als ons eigen VBK voor een lezing over water- en visstandbeheer.

Mager en dus blijkbaar een onderwerp waar maar weinigen onder ons wakker van liggen? Dit geheel terzijde en hiermee wil ik ook zeker niemand viseren, want een verplichte cursus was het allerminst. Bovendien was het zeker geen opeenvolging van wetenschappelijk bewezen stellingen en werd er getracht om, met een logische gedachtegang als katalysator, aan de hand van een aantal wetenschappelijke kapstokken voorzichtige conclusies te trekken. Toch is het bij zulk een opzet waardevol om meerdere opinies te horen, want de absolute wijsheid heeft niemand van ons in pacht. In dat opzicht blijf ik het jammer vinden dat voor velen naar alle waarschijnlijkheid de theoretische achtergrond ondergeschikt is aan de praktijk.

Oasis in al haar glorie.

Oasis in al haar glorie.

Een trits naakte feiten door een persoonlijke bril

Er zijn geen twee waters die perfect vergelijkbaar zijn met elkaar. Verschillen in biotoop, vispopulaties en geschiedenis zijn er altijd. Als we Oasis moeten omschrijven in slechts enkele kenmerken kunnen we niet om de woorden klein en diep heen. Met 3 hectare wateroppervlakte, steile taluds en dieptes tot 14 meter doet het label ‘krater’ de waarheid geen geweld aan. Hengeltechnisch en -tactisch niet zo’n eenvoudig te kraken noot en daarom een uitdaging voor menig karpervisser, maar een grote draagkracht heeft dit water niet. Een karperpopulatie is best, net zoals alle andere vissoorten, in evenwicht. In dat opzicht was de massale sterfte van verwilderde, originele schubjes midden jaren 2000 eerder een zegen dan een vloek voor het onder biomassa karper kreunende biotoop.

Naar alle waarschijnlijkheid was de grootste oorzaak van deze rigoureuze uitval het KHV-virus, en ik ben er ten stelligste van overtuigd (zeker sinds het overleg met biologen in juli 2013) dat quasi 99% van alle karpers in onze contreien ondertussen latent drager is van datzelfde virus. Zo’n virus kan door de jaren heen muteren en opnieuw uitbreken, en nét dan zijn de zwakkere karpers een vogel voor de kat.

Mark-Hoedemakers-oasis-5

Waren de overleden Oasiskarpers dan zwak? Daar heb ik geen pasklaar antwoord op. Misschien wel, want de combinatie van een groot bestand ten opzichte van een beperkte wateroppervlakte, een geringe hoeveelheid natuurlijke voedsel, een verplicht boiliedieet en geen enkele mogelijkheid om zich in alle rust te onttrekken van hoofdlijnen en rigs, vormt al bij al toch een risicovolle coctail…

Voor mijn gevoel heeft deze zwarte bladzijde in de Oasisgeschiedenis meerdere kiemen. Helaas ligt er ook geen ideale oplossing op het schap. Oasis zal terug heropleven, maar dat zal tijd kosten. Het liefst werk ik vanuit een optiek dat de natuur de tijd krijgt die nodig is om te herstellen en/of te ontwikkelen (zie ook o.a. Kempische Kleiputten). Wij zijn namelijk een vereniging zonder winstoogmerk met een ethiek die zich in het grijze midden bevindt.

Mark-Hoedemakers-oasis-6

Jerry Vandepopuliere, hoofdman van de Afdeling Oasis. Een topkerel waar je als vereniging op kan bouwen!

Anderzijds hebben zowel ikzelf als alle andere bestuursleden / regioverantwoordelijken / waterbeheerders tonnen respect voor wat Jerry Vandepopuliere en zijn lokale ploeg medebeheerders reeds 11 jaar betekenen voor Oasis en haar visbestanden. Het spreekt voor zich dat Jerry een doorslaggevende stem heeft in deze kwestie. We zullen dan ook dit najaar samen met deze mensen een sereen debat voeren over wat de beste oplossing is op korte termijn, en wat de betrachtingen moeten zijn op lange termijn. Geen ‘kamikazepolitiek’, maar met het oog op de toekomst.

Mark Hoedemakers

Bekijk ook