Slings anno 2017 – Overpeinzingen van Geert Ooms

Favoriet Favoriet

Als er iemand is met een grote liefde voor het karpervissen en de karpers zelf in het bijzonder, dan is het wel onze Belgische auteur Geert Ooms. Al een tijdje maakt hij zich zorgen over het veelvuldig gebruik van Weigh Slings, makkelijker genoemd: slings. In onderstaand artikel ventileert Geert zijn visie over slings, geeft hij enkele ‘bewaar tips’ en vraagt hij ons allen om het ‘sling-gebruik’ in onze eigen visserij ook eens tegen het licht te houden.

---

Geert vertelt: Okay, normaal zou mijn bijdrage voor KWO ditmaal gaan over het gericht jagen op grote karpers, maar er is de afgelopen weken iets wat mij bijzonder bezig houdt en dat wil ik eerst met jullie delen. Het gaat namelijk over de wijze waarop we onze geliefde zevenvinners bewaren voor een kiekje.

Sociale media

Dagelijks zie ik op Facebook foto’s passeren van mensen die hun vangsten in een sling hebben zitten en dat met de wereld willen delen. Op zich is het natuurlijk best wel stoer om zo’n foto met één of meerdere goed gevulde slings te posten en tegelijk hou je nog een zekere waas van mysterie over wat nu precies de inhoud van die sling is, zodat er later nog een man-vis foto kan volgen.

Op zich is daar niets mis mee, totdat je eens wat grondiger doorleest en de feiten afzonderlijk beschouwt. Vaak blijkt dat zo’n vis al een ganse nacht in dit kleine verblijft ‘hangt’. Soms met twee of drie naast elkaar, in ondiep water. Al dan niet tussen waterplanten en ook nog eens bij een vertrekplaats van het bootje waarmee de lijnen worden uitgevaren… Op zulke momenten word ik misselijk en zelfs ietwat verdrietig.

Op zulke momenten word ik misselijk en zelfs ietwat verdrietig.

Verantwoord vissen (en bewaren)

Waarom? Waarom wil je in godsnaam een vis op die manier zo lang bewaren? Wanneer je mensen hierover aanspreekt – jawel, ik spreek wel eens iemand daarover aan en dat gebeurt steeds zonder de intentie die persoon te schofferen, maar louter om zijn acties in vraag te stellen – zijn de reacties uiteenlopend.

Soms is het onwetendheid maar vaak ook onverschilligheid. “Karpers zijn taaie beesten, die kunnen daar tegen”, is een vaak gehoorde repliek. Inderdaad, karpers zijn, net zoals mensen, heel taaie beesten. Mensen overleven ook auto-ongevallen, worden levend uit een brand gered of halen het nipt van de verdrinkingsdood. Helaas is dat niet altijd zonder trauma. De vraag is natuurlijk hoeveel restletsel er overblijft na zo’n gruwelijke ervaring. Lang niet iedereen komt daar ongeschonden uit.

De vraag is natuurlijk hoeveel restletsel er overblijft na zo’n gruwelijke ervaring.

Bij mensen is er vaak een arts die dergelijk letsel kan vaststellen en eventueel behandelen, maar karpers hebben die luxe niet. Omdat het tot nu toe bij jou altijd goed ging, want inderdaad, het gaat schijnbaar heel erg vaak goed, wil je dan echt wachten tot het een keertje verkeerd afloopt?

Eén van de meest aangrijpende passages uit “De Dunne Lijn” van Luc de Baets is voor mij het stuk waar hij schrijft over verantwoord vissen. Een regel die daar flink blijft hangen, wanneer Luc het heeft over vissers die onverantwoord/onverschillig zijn ten opzichte van visveiligheid, is “Vangen of creperen, wat telt is dat ik kan fotograferen”. Wel, ondertussen is de “of” vervangen door “en” dus “Vangen én creperen, wat telt is dat ik kan fotograferen”, en dat is behoorlijk triest.

Het goede voorbeeld…

“De pro’s moeten het goede voorbeeld maar geven” is nog zo’n veelgebruikte maar inhoudsloze oneliner. Visveiligheid is een verantwoordelijkheid die iedereen als karpervisser moet nemen. En ja, het klopt dat er heel wat mensen zijn die in de publiciteit komen en heel wat jaren meedraaien in de karperscène die helemaal niet het goede voorbeeld geven. Eigenlijk is dat een schande want naast het geven van het goede voorbeeld zouden ze ook beter moeten weten. En trouwens, wie heeft er boodschap aan dat je op één of ander Balkanbetaalwater een bult dikke vissen gevangen hebt en even allemaal op een hoopje in de sling hebt hangen, het is niet eens bijzonder meer en zelfs behoorlijk saai.

Er zijn ook pro’s die wel het goede voorbeeld geven. Ik kan mij levendig een post van Roelof Schut, toch iemand die al jaren meedraait en professioneel met vissen bezig is, herinneren waarin hij kort en bondig uitlegt dat slings niet ontworpen zijn voor het langdurig bewaren van vissen. Een dikke Like van mij, Roelof! Helaas is social media zo vluchtig dat een simpele swipe de boodschap letterlijk van het scherm veegt…

Een dikke Like van mij, Roelof!

Informatie verstrekking door fabrikanten?

“De fabrikanten van die producten moeten ons maar beter informeren” is ook zo’n cliché antwoord. Wel, beste mensen, een betere wereld begint in de eerste plaats bij jezelf. En het is absoluut een taak van fabrikanten om goede productinformatie mee te geven zodat de gebruiker voldoende te weten komt over het product dat hij koopt.

Tot nu toe was dat misschien niet het geval maar daar zie ik toch geleidelijk aan verandering in komen. Onlangs heeft onder andere Korda Benelux, toch een gigant op de karpermarkt, een post gelanceerd waarbij ze oproepen tot voorzichtigheid bij het gebruik van slings en tegelijk voegen ze ook wat nuttige informatie toe. Ook zag ik ergens dat Strategy volop aan de weg timmert om een nieuwe en veiligere generatie slings/ bewaarzakken op de markt te brengen. Dit zijn dus zeker positieve signalen.

Bewustzijn creëren!

Ik ben dit artikel met een negatieve ondertoon gestart maar wil dat goedmaken door ook mijn verantwoordelijkheid te nemen om als ‘oude rot’ jullie wat meer informatie te verschaffen over het veilig bewaren van vissen. Hopelijk kunnen sommigen er iets van opsteken en verhoog ik daarmee het veiligheidsbewustzijn. Iets wat de karpers alleen maar ten goede komt. Dat is behoorlijk positief, niet?

Natuurlijk heb ik de waarheid niet in pacht en zijn alle situaties anders, maar dingen die ik door de jaren heb opgestoken kunnen absoluut zinvol zijn om te delen.

Er was eens… De recovery sling

Aanvankelijk omvatte de naam van de eerste slings die op de markt kwamen al het doel waarvoor ze ontworpen waren. Slings zijn namelijk op de markt gezet om een vis na een zware dril even te laten herstellen zodat jij tijd hebt om weeg- en fotoapparatuur klaar te zetten en eventueel een fotograaf van de naburige stek op te trommelen.

Op die manier moet een vis niet onnodig lang op de mat liggen en heb je even de tijd om rustig de hengel opnieuw in te leggen . Ook moest een vis niet meer in het schepnet, in de oeverzone, bewaard worden dus bij een volgende aanbeet stond het schepnet weer gebruiksklaar. Zelf heb ik heel vaak twee schepnetten klaar staan waardoor ik eigenlijk zelden een sling nodig heb.

Zelf heb ik heel vaak twee schepnetten klaar staan waardoor ik eigenlijk zelden een sling nodig heb.

Door de schepnetsteel met de achterkant in de oever te prikken kan je het net borgen en is het mogelijk om een vis even te bewaren tot het statief is opgesteld en de camera klaarstaat.

Ik schrijf hier bewust statief, want bijna alle foto’s maak ik met de zelfontspanner. Ik heb niet de behoefte om telkens een fotograaf op te trommelen. Dat scheelt al een hoop tijd dat de vis bewaard wordt en bovendien hoef ik niet te gaan rondbellen of iemand anders te storen. Ook geen postjes op Facebook in de aard van “Fotograaf gezocht regio…”, alsjeblieft nee, laat dat maar aan mij voorbij gaan. Ik neem graag genoegen met misschien mindere foto’s die ik op statief en met zelfontspanner maak. Maar goed, ik wijk af.

Waarom zijn slings ‘tricky’?

Een sling is dus ontworpen voor het kortstondig bewaren van vissen. Waarom kortstondig? Wel, in zo’n sling heb je niet altijd de goede waterdoorstroming die nodig is om de gevangen karper van voldoende zuurstof te voorzien. Bovendien kunnen de bovenste waterlagen bij warm weer en weinig wind tamelijk zuurstofarm zijn en dat maakt het vooral in de zomer héél riskant om een vis te bewaren.

Vooral in de zomer kan het héél riskant zijn om een vis te bewaren.

Vergeet de nieuwe slings met zuurstofpompjes en toeters en bellen! Het feit dat men een zuurstofpompje wil inbouwen toont aan dat er groot risico is op zuurstoftekort, alleen is zo’n pompje tamelijk luidruchtig zodat de karper door alle extra stress wellicht spontaan een hartaanval krijgt!

Ook weelderige plantengroei kan ’s nachts voor zuurstofgebrek zorgen. Terwijl planten overdag zuurstof afgeven, nemen ze ’s nachts zuurstof op en dan wordt het echt link om daar een karper in een sling tussen te hangen. Bovendien kan een karper niet echt rusten door op de bodem te liggen, zoals bij een klassieke bewaarzak, en maakt iedere waterbeweging, maar ook de beweging die de vis veroorzaakt, een schommeling van de drijvers waardoor de karper nooit echt rust krijgt en onder extra stress komt te staan.

Wanneer dan nog eens meerdere slings langs elkaar worden geplaatst zal elke beweging van één vis voor onrust zorgen bij de vissen in de andere slings. Als je dit weet, is het bewaren van een vis in de sling toch heel wat minder aantrekkelijk, niet?

Kortstondig bewaren

Precies daarom is dit slingding slechts een handig hulpmiddel om een karper voor beperkte tijd bij te houden. Zelf zou ik een vis er niet langer dan een uurtje of twee in durven bewaren. Zo’n situatie kan zich voordoen wanneer ik net voor zonsopgang nog een mooie vis vang. Het maken van foto’s in het donker vind ik geen probleem, maar vaak in de schemering, net voor zonsopgang is het zeer moeilijk om op je eentje de juiste instellingen van het fototoestel te zoeken terwijl de belichtingsniveau ’s door de opgaande zon continu veranderen.

Op zulke momenten durf ik wel eens een sling te gebruiken. Zodra het ook maar net voldoende licht is begin ik met fotograferen. Ik ga echt niet wachten tot “het licht perfect is”, daar doe ik niet aan mee want ik vis nog altijd voor de vis en niet voor de foto’s.

Bewaarzak + tips

Om langer te bewaren kan een klassieke bewaarzak een uitkomst bieden, hoewel daar ook de nodige voorzichtigheid moet geboden worden. Nog steeds moet je kritisch zijn en jezelf afvragen of een vis wel veilig bewaard kan worden.

Net zoals een sling door golfslag kan aanspoelen, tegen een kanaalwand beuken of overvaren worden, kan een bewaarzak komen vast te zitten op de bodem, kan het touw knappen of doorgeknaagd worden door ratten, kortom, het blijft een risico. Om de risico’s te beperken zijn er wel een aantal algemene maatregelen die je kan nemen.

Hier zijn een paar tips:

• Vervang nylon touw door een plastic gecoate staalkabel (waslijn zodat muizen of ratten het touw niet kunnen doorbijten. Nylon touw heeft de eigenschap om bijvoorbeeld karperslijm, karperpoep, tijgernotensap, soaks, … op te nemen waardoor dit touw voor ratten een lekkernij wordt. Het geplastificeerde metalen waslijn kan je aan de uiteinden voorzien van een lus die je borgt met industriële krimpkous waarin lijm verwerkt zit. Bij het opwarmen smelt de lijm en die zorgt ervoor dat de knoop van de lus niet kan loskomen.
• Gebruik markers aan bewaarzakken. Een H-marker, grote snoekdobber of eender welk ander drijvend object dat met een extra touw aan de bewaarzak hangt zal ervoor zorgen dat je ziet waar de bewaarzak ligt. Dit is niet alleen om te zorgen dat je de zak zou terugvinden moest het touw loskomen, maar geeft ook een indicatie wanneer je met een boot de lijnen uitvaart.
• Plaats slings en bewaarzakken uit het vaarwater dat je nodig hebt om met de boot op de stek te kunnen vertrekken.
• Leg een bewaarzak diep genoeg. Waar het veilig kan, loop je met waadpak ver genoeg uit de kant en duwt met de schepnetsteel de bewaarzak naar dieper water. Let er wel op dat de bewaarzak niet kan vast komen te zitten in obstakels!
• Nooit bewaarzakken of slings gebruiken tussen waterplanten.
• Span een sling tussen twee touwen zodat golfslag minder invloed heeft en de sling niet kan aanspoelen.
• Blijf wakker en check regelmatig de positie van de vis in de sling of de bewaarzak. Bij scheepvaart moet je voorkomen dat de sling of bewaarzak naar de kant spoelt. Zet een wekker! Indien je toch nog moest inslapen zal je bij het eerste licht gewekt worden.
• Wacht niet onnodig lang om de vis uit de zak of sling te halen. Beperkt de tijd tot een absoluut minimum, altijd!
• Een vis die een tijdje in een bewaarzak of sling heeft gezeten kan erg nerveus zijn en heeft bovendien zijn krachten terug gewonnen. Laat de vis in de zak of sling eerst uitrazen voor je hem op de mat legt. Een uitgeruste karper kan op de mat zo fel tekeer gaan dat hij zijn staart aan flarden slaat.
• Check altijd de positie van de vinnen wanneer je een sling of bewaarzak uit het water tilt. Als de vinnen niet mooi langs het lichaam van de vis liggen, kunnen ze breken wanneer het gewicht van de vis op de vinnen komt.

Verbod op betaalwater: niet voor niets

Tot slot wil ik nog deze bedenkingen meegeven. Op vrijwel alle betaalwateren is het gebruik van een bewaarzak of het langdurig bewaren in een sling absoluut verboden. De vissen op betaalwater zijn het kapitaal van het bedrijf en vanzelfsprekend willen de eigenaars van zulke wateren niet het risico nemen dat hun kapitaal beschadigd wordt. Het feit dat bewaren verboden is en er bij overtreding héél streng wordt opgetreden, geeft eigenlijk aan dat er een reëel risico op verlies is, een risico dat men zeker niet wil nemen.

Zelfreflectie

Waarom zou jij wel een risico nemen met de schaarse openbare pareltjes? Daarom wil ik iedereen vragen om toch eens grondig na te denken voordat een vis in een bewaarzak of sling te stoppen. Bekijk de situatie en ga grondig na wat de mogelijkheden zijn om dit veilig te kunnen doen. Onder bepaalde omstandigheden kan je een karper prima zakken of eventjes bewaren in een sling, maar vergeet niet dat de beste en veiligste manier diegene is waarbij je de karper zo snel mogelijk terug zet!

Visveiligheid is ieders verantwoordelijkheid!

Geert Ooms